• Zayıf proje tasarımları: Sango Coin gibi girişimler büyük yatırım çekemedi ve fonların kullanımında şeffaflık eksikliği yaşandı.

• Yüksek manipülasyon riski: CAR meme coin’i aşırı fiyat dalgalanmaları gösterdi; arzın %80’i geliştiricilerin elinde, dolandırıcılık potansiyeli taşıyor.

• Sınırlı ekonomik etki: Büyüme vaatlerine rağmen, tokenleştirme satışları 2025 sonuna kadar sadece 38 bin dolar getirdi; devlete net fayda belirsiz.

Orta Afrika Cumhuriyeti’nin kripto maceralarındaki riskleri ve başarısızlıkları bu detaylı rapor incelemesinde keşfedin. Neden bu girişimler ekonomik bağımsızlığı tehdit ediyor? Uzman görüşleri için hemen okuyun.

Orta Afrika Cumhuriyeti Kripto Paraya Nasıl Yaklaştı?

Orta Afrika Cumhuriyeti kripto para stratejisi, 2022’de Bitcoin’i yasal para birimi ilan etmesiyle başladı. Ardından Sango Coin ve CAR meme coin gibi projeler geldi; Başkan Faustin-Archange Touadéra önderliğinde, dünyanın en fakir ülkelerinden biri için ekonomik büyüme ve modernleşme hedeflendi. Ancak bu çabalar, şeffaflık ve etkinlik eksikliği nedeniyle büyük tepki çekti. Transnational Organized Crime’a Karşı Küresel Girişim’in son raporu, bu projelerin yerel ihtiyaçlar yerine yabancı spekülatörleri ön plana çıkardığını vurguluyor; yönetişim ve egemenlik endişelerini artırıyor.

CAR’ın Kripto Projeleri Finansal Olarak Nasıl Performans Gösterdi?

Sango Coin, altyapı finansmanı için Bitcoin destekli bir token olarak tanıtıldı ama baştan sorunlu geçti. Uluslararası yatırımcılara vatandaşlık ve arazi vaatleri –sonradan Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi– ile pazarlandı; 210 milyon tokenin sadece %10’u satıldı, 2 milyon euro’dan az gelir elde edildi. Fonların nereye gittiğine dair kamu kaydı yok; Bangui’deki kripto şehri hayali hâlâ gerçekleşmedi. IMF, Dünya Bankası ve bölgesel regülatörler, yasal boşluklar nedeniyle karşı çıktı. 2023 doğal kaynak tokenleştirme yasası da kara para aklama korumalarından yoksun, ülkeyi sömürüye açık hale getiriyor. Zincir üstü veriler, Şubat 2025’teki CAR meme coin lansmanında bir cüzdanın %80 tokeni tutarak piyasa değerini kısa süre 900 milyon dolara çıkardığını, sonra çökerttiğini gösteriyor. Tokenleştirilmiş arazi satışları 2025 sonunda sadece 38 bin dolar topladı; gelirler devlet hesabına şeffaf aktarılmadı. Başkanın tanıttığı dijital sertifikalar AI üretimi gibi görünüyor, güveni zedeliyor. Bu sonuçlar, abartılı vaatlerin boş olduğunu ortaya koyuyor; dar bir elit kazanıyor, halka pek yansımıyor. Küresel Girişim uzmanları, yetersiz yasal çerçevelerin yolsuzluğu ve yasa dışı finansı engelleyemediğini belirtiyor. Organizasyonun Orta Afrika Gözlemevi Direktörü Nathalia Dukhan, finansal suçlara karşı siyasi iradenin eksikliğini vurguluyor; şeffaflık yetersizliği suçluları çekiyor. Bu, ülkenin Rusya’nın Wagner Grubu gibi dış aktörlere güvenlik karşılığı kaynak vermesiyle paralellik gösteriyor; kriptoda da yetki dışa devrediliyor.

Ana Çıkarımlar

• Şeffaflık eksikliği risk doğuruyor: Sango Coin’den meme token’lara, CAR’ın kripto girişimleri manipülasyon ve yasa dışı faaliyetlere kapı aralıyor; vatandaşlar fayda görmüyor.
• Yerel ihtiyaçlar yerine yabancı odak: Tokenleştirme satışları az gelir getirirken, uluslararası spekülatörler ön planda; iç büyüme uzak.
• Güçlü regülasyonlara ihtiyaç: Kara para aklama önlemleri ve net yönetişimle istismarlar önlenebilir; politika yapıcılar egemenlik ve kapsayıcı kalkınmayı önceler.

Sonuç

Orta Afrika Cumhuriyeti’nin Bitcoin kabulü ve Sango Coin gibi kripto denemeleri, Transnational Organized Crime’a Karşı Küresel Girişim raporunda tasarım ve uygulama hatalarını gözler önüne seriyor. Yatırım ve modernleşme niyetiyle atılan adımlar, istismar risklerini ve yabancı bağımlılığını artırdı. Gelecekte, regülasyonları güçlendirmek ve şeffaflığı sağlamak, dijital varlıkları gerçek ulusal faydaya dönüştürmek için şart. Politika yapıcılar egemenliği koruyup adil büyümeyi teşvik etmeli.